TY - JOUR AU - Pawłowski, Kamil Paweł PY - 2019/09/29 Y2 - 2024/03/28 TI - Obraz życia chłopstwa śląskiego w świetle urbarza wsi Ciepłowody z 1788 r. JF - Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym JA - KLIO_CPDPiP VL - 50 IS - 3 SE - Artykuły DO - 10.12775/KLIO.2019.024 UR - https://apcz.umk.pl/KLIO/article/view/KLIO.2019.024 SP - 19-34 AB - <p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><strong>Tytu</strong></span><strong>ł</strong><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><strong>:</strong></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">Obraz </span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ż</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ycia ch</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ł</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">opstwa </span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ś</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">l</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ą</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">skiego w </span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ś</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">wietle urbarza wsi Ciep</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ł</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">owody z 1788 r. </span></span></span></span></p><p style="margin-bottom: 0cm; font-weight: normal;" lang="pl-PL"> </p><p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><strong>S</strong></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><strong>ł</strong></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><strong>owa kluczowe: </strong></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">Ś</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">l</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ą</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">sk, historia </span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">Ś</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">l</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ą</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ska, ch</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ł</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">opstwo, wie</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ś</span></span></span></p><p style="margin-bottom: 0cm; font-weight: normal; line-height: 150%;" lang="pl-PL" align="JUSTIFY"> </p><p style="margin-bottom: 0cm; line-height: 150%;" align="JUSTIFY"><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">W artykule podj</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ę</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">to prób</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ę</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;"> zobrazowania codzienno</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ś</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ci </span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ż</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ycia ch</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ł</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">opstwa </span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ś</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">l</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ą</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">skiego w drugiej po</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ł</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">owie XVIII wieku, w </span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ś</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">wietle urbarza wsi Ciep</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ł</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">owody. Dokument ten powsta</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ł</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;"> w wyniku polityki króla Prus Fryderyka II Wielkiego w 1788 r. Zawarte w nim szczegó</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ł</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">owe informacje, dotycz</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ą</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ce stosunków mi</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ę</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">dzy w</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ł</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">a</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ś</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">cicielk</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ą</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;"> miejscowego maj</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ą</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">tku – A.K. von Schweinichen a zamieszkuj</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ą</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">cym Ciep</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ł</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">owody ch</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ł</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">opstwem, pozwalaj</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ą</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;"> na rekonstrukcj</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ę</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;"> struktury spo</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ł</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ecznej ówczesnej wsi oraz powinno</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ś</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ci ch</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ł</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">opów na rzecz dworu. Rysuje si</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ę</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;"> wi</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ę</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">c tu obraz codziennego </span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ż</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ycia ch</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ł</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">opów, ich zaj</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ęć</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">, funkcji, obowi</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ą</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">zków, za którego dostrzec mo</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ż</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">na krajobraz kulturowy </span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ś</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">l</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ą</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">skiej wsi, tworzony m.in. przez stosowane przez dawnych mieszka</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ń</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ców nazwy polne (niem. </span></span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><em><span style="font-weight: normal;">Flurnamen</span></em></span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">). </span></span></span></span></p><p style="margin-bottom: 0cm; line-height: 150%;" align="JUSTIFY"> </p><p style="margin-bottom: 0cm; line-height: 150%;" align="JUSTIFY"> </p><p style="margin-bottom: 0cm;"> </p><p style="margin-bottom: 0cm; line-height: 150%;" align="JUSTIFY"><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span lang="en-GB"><strong>Title:</strong></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;">A picture of the life of the Silesian peasantry in the light of the town urbger of the village of Ciep</span>ł<span style="font-family: Times New Roman, serif;">owody from 1788</span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span lang="en-GB">.</span></span></p><p style="margin-bottom: 0cm; line-height: 150%;" align="JUSTIFY"><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><strong>Keywords:</strong></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"> Silesia, history of Silesia, peasantry, village</span></p><p style="margin-bottom: 0cm; line-height: 150%;" align="JUSTIFY"> </p><p style="margin-bottom: 0cm; line-height: 150%;" align="JUSTIFY"><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">The article attempts to depict the everyday life of the Silesian peasantry in the second half of the 18th century, in the light of the village planner of the village of Ciep</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ł</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">owody.</span></span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="en-GB"><span style="font-weight: normal;">This document was created as a result of the policy of the King of Prussia Frederick II the Great in 1788. </span></span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">Detailed information on the relationship between the owner of the local property - A.K. von Schweinichen and the dwellers inhabiting Ciep</span></span></span></span><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">ł</span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">owody, allow for the reconstruction of the social structure of the then village and the duties of peasants for the court.</span></span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">Thus, the picture of everyday life of peasants, their activities, functions, duties is drawn here,</span></span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">for which </span></span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="en-GB"><span style="font-weight: normal;">we</span></span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;"> can see the cultural landscape of the Silesian village, created inter alia by the field names used by former residents</span></span></span></span><span style="font-family: Times New Roman, serif;"><span style="font-size: medium;"><span lang="pl-PL"><span style="font-weight: normal;">(German Flurnamen).</span></span></span></span></p> ER -