U początków modernizacji studium historycznego na Uniwersytecie Jagiellońskim. Starania Ksawerego Liskego i Wincentego Zakrzewskiego o Katedrę Historii Powszechnej na UJ
DOI:
https://doi.org/10.12775/KH.2020.127.3.04Słowa kluczowe
Ksawery Liske, Wincenty Zakrzewski, Józef Szujski, Uniwersytet Jagielloński, Katedra Historii Powszechnej, modernizacja studium historycznego UJAbstrakt
Tekst poświęcony jest dziejom Katedry Historii Powszechnej Uniwersytetu Jagiellońskiego w końcowym okresie polonizacji Wydziału Filozoficznego UJ. Przedstawia burzliwy czas wymiany kadrowej, przypadającej na lata 1869–1872, a w szczególności starania Ksawerego Liskego i Wincentego Zakrzewskiego o profesurę UJ, wspierane przez niedawno powołanego profesora historii polskiej Józefa Szujskiego. Wymienieni historycy zapoczątkowali proces profesjonalizacji badań historycznych w Krakowie i Lwowie, współtworzyli zaplecze instytucjonalne, zaprowadzili nowe standardy kształcenia, przenosząc na grunt polski wzorce niemieckiej szkoły krytycznej.
Bibliografia
At the Beginnings of Modernization of the Historical Study at the Jagiellonian University. The Efforts of Ksawery Liske and Wincenty Zakrzewski for the Department of General History at the Jagiellonian University
Achremczyk Stanisław, Wojciech Kętrzyński historyk, bibliotekarz, poeta, Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego, Kętrzyn 2008.
Baczkowski Krzysztof, W służbie dworu habsburskiego. Antoni Walewski (1805–1876), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 1279, „Prace Historyczne” 2005, 132, s. 99–108.
Balzer Oswald, Zakrzewski Wincenty, Finkel Ludwik, Ćwikliński Ludwik, Sawczyński Henryk, Hordyński Zdzisław, Xawery Liske. Zarys biograficzny, „Kwartalnik Historyczny” 5, 1891, s. 466–548.
Barycz Henryk, Krakowskie przygody Wojciecha Kętrzyńskiego, w: Wśród gawędziarzy pamiętnikarzy i uczonych galicyjskich. Studia i sylwety z życia umysłowego Galicji w XIX w., t. 2, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1963, s. 117–146.
Chojnacki Władysław, Wojciech Kętrzyński a Mazury, „Rocznik Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich” 3, 1948, s. 1–57 [529–585].
Grabski Andrzej Feliks, Polityka i Katedra Historii Polskiej, w: idem, Troski i nadzieje. Z dziejów polskiej myśli społecznej i politycznej XIX w., Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1981.
Julkowska Violetta, Historia dla wyobraźni. Recepcja i interpretacja pisarstwa historycznego Karola Szajnochy, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010.
Julkowska Violetta, Ksawery Liske (1838–1891), w: Złota księga historiografii lwowskiej XIX i XX wieku, red. Jerzy Maternicki, Leonid Zaszkilniak, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2007, s. 183–200.
Kawalec Agnieszka, Lwowskie studium historyczne 1869–1918, w: Historia w Uniwersytecie Lwowskim. Badania i nauczanie (do 1939 roku), red. Jerzy Maternicki, Joanna Pisulińska, Leonid Zaszkilniak, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2016, s. 99–145.
Kawalec Agnieszka, Seminarium historii powszechnej Ksawerego Liskego. Lista studentów i prac seminaryjnych, „Galicja. Studia i Materiały” 1, 2015, s. 358–377.
Kawalec Agnieszka, Z Wielkopolski do Lwowa – w pogoni za realizacją marzeń. Przypadek Ksawerego Liskego w świetle korespondencji, „Galicja. Studia i Materiały” 5, 2019, s. 311–351.
Kętrzyński Wojciech, O paryskim rękopiśmie Pułkawy (Przedruk z „Roczników Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego”, t. 5), TPN, Poznań 1869.
Korzon Krystyna, Wojciech Kętrzyński 1838–1918. Zarys biograficzny, Ossolineum, Wrocław 1993.
Kronika Uniwersytetu Jagiellońskiego od r. 1864 do r. 1887 i obraz jego stanu dzisiejszego wraz z rzeczą o rektorach od czasów najdawniejszych, wydanie Senatu Akademickiego na pamiątkę otwarcia Collegium Novum, Kraków w drukarni Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1887.
[Liske Ksawery], Übersicht der polnischen historischen Literatur der letzten Jahre, „Historische Zeitschrift” 18, 1867, s. 359–410, https://www.digizeitschriften. de/download/PPN331411849_1867_0018/PPN331411849_1867_0018 log16.pdf (dostęp: 3 I 2020).
Maternicki Jerzy, Epoka Ksawerego Liskego (1871/72–1891/92). Dydaktyka i badania, w: idem, Złote lata historiografii polskiej we Lwowie, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2015, s. 91–124.
Maternicki Jerzy, Historia i życie narodu. Poglądy i postawy historyków polskich XIX i XX w., Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2009.
Pamiątka drukarni J.I. Kraszewskiego w Dreźnie 1868–1871, Drukarnia J.I. Kraszewskiego, Drezno 1871.
Perkowska Urszula, Józef Szujski – pierwszy sekretarz generalny Akademii Umiejętności w Krakowie, w: Amico, socio et viro docto. Księga ku czci profesora Andrzeja Kazimierza Banacha, red. Tomasz Pudłocki, Krzyszof Stopka, Historia Iagellonica, Kraków 2015, s. 199–218.
Pisulińska Joanna, Polska XVI wieku w pracach historycznych Wincentego Zakrzewskiego, w: Wspólne dziedzictwo. Rzeczpospolita Obojga Narodów w polskiej, litewskiej i ukraińskiej historiografii XIX i XXI wieku, red. Mariola Hoszowska, Joanna Pisulińska, Paweł Sierżęga, Leonid Zaszkilniak, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2019, s. 130–140.
Skrobacki Andrzej, Dlaczego Wojciech Kętrzyński nie otrzymał katedry na Uniwersytecie Krakowskim w 1869 roku?, „Komunikaty Warmińsko-Mazurskie” 1973, nr 3, s. 209–212.
Stinia Maria, Biblioteka Seminarium Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1873–1918, w: Virtuti et ingenio. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Julianowi Dybcowi, red. Andrzej K. Banach, Historia Iagellonica, Kraków 2013, s. 465–476.
Stinia Maria, Katedra historii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, w: Katedra historii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim – odniesienia, interpretacje, pamięć, red. Krzysztof K. Daszyk, Tomasz Kargol, Historia Iagellonica, Kraków 2019, s. 9–35.
Stinia Maria, Uniwersytet Jagielloński w latach 1871–1914. Modernizacja procesu nauczania, Historia Iagellonica, Kraków 2014.
Szujski Józef, Przegląd historycznej literatury polskiej lat ostatnich, „Przegląd Polski” 2, 1868, 3, 9, s. 508 [oryg. Übersicht der polnischen historischen Literatur der letzten Jahre, „Historische Zeitschrift” 1867].
Szujski Józef, Studia z dziejów wieku XVI, napisał Xawery Liske, dr fil.[ozofii], Poznań, nakładem księgarni Żupańskiego, „Przegląd Polski” 2, 1867, 1, 3, s. 465–467.
Walewski Antoni, Geschichte der hl. Ligue und Leopolds I. vom Umschwung im Gleichgewichtssystem des Westens durch den schwedisch – polnisch – österreichischen Krieg, bis zur Verwicklung der orientalischen Frage durch August II 1657–1700, t. 1, cz. 1, In der K.K. Universitäts-Buchdruckerei, Kraków 1857.
Walewski Antoni, Historia wyzwolenia Polski za panowania Jana Kazimierza 1655–1660, Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. 1, Kraków 1866; t. 2, Kraków 1868.
Zakrzewski Wincenty, Codex diplomaticus Tinecensis. Kodeks dyplomatyczny tyniecki, wydany staraniem i nakładem Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich. Cz. I-sza, XIII-ty i XIV-ty wiek, Lwów, w drukarni Zakładu Narodowego im. Ossolińskich 1871. 4-o, str. VII, 198, w: „Niwa. Dwutygodnik Naukowy, Literacki i Artystyczny” 1, 1872, 1, nr 6, s. 137–141; nr 7, s. 172–174; nr 8, s. 195–197.
Zakrzewski Wincenty, Powstanie i wzrost reformacji w Polsce 1520–1572, Fr. Wagner, Lipsk 1870.
Zakrzewski Wincenty, Xawery Liske, 1838–1891. Wspomnienie pośmiertne, nakł. autora, Kraków 1891.
Zamorski Krzysztof, Historyzm i narodziny krakowskiej szkoły historycznej. Józef Szujski, w: Józef Szujski 1835–1883. Materiały z posiedzenia naukowego w dniu 25 listopada 2013 roku, red. Wanda Lohman, PAU, Kraków 2015 (W służbie nauki, nr 26), s. 51–59.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 608
Liczba cytowań: 0
