Profesor Wacław Komarnicki, poseł na sejm RP, jeniec obozu w Kozielsku, ocalony
DOI:
https://doi.org/10.12775/DN.2019.2.15Słowa kluczowe
Wacław Komarnicki, działalność polityczna, II Rzeczpospolita PolskaAbstrakt
Artykuł ukazuje sylwetkę prof. Wacława Komarnickiego, posła na sejm II RP, jednego z najwybitniejszych polskich prawników. Przedstawiono jego młodość, pracę naukową i dydaktyczną w Wilnie i Warszawie oraz zaangażowanie polityczne przed wybuchem II wojny światowej. Okres niewoli sowieckiej został scharakteryzowany i wzbogacony relacją z pobytu w obozach jenieckich w Kozielsku i Griazowcu. Przedstawiono działalność publiczną w Wielkiej Brytanii, gdzie był ministrem sprawiedliwości w dwóch rządach RP na uchodźstwie w latach 1942–1944.
The article presents the biography of Wacław Komarnicki, MP of the Second Polish Republic, one of the most outstanding Polish lawyers. The article discusses his youth, the period of scientific and didactic work in Vilnius and Warsaw and his political engagement before the outbreak of World War II. Particular emphasis is put on the period of captivity in the Soviet POW camps from September 1939 to August 1941; this period is characterised and enriched by Wacław Komarnicki’s report of the time he spent in POW camps at Kozelsk and Gryazovets. His public activity in Great Britain is presented as Minister of Justice in two Polish governments-in-exile in 1942–1944.
Bibliografia
Bień-Kacała A., Tarnowska A., Wacław Komarnicki, w: Konstytucjonaliści polscy 1918–2011. Sylwetki uczonych, red. A. Szmyt, P. Sarnecki, R. Mojak, Warszawa 2012, s. 207.
Dymarski M., Stosunki wewnętrzne wśród polskiego wychodźstwa politycznego i wojskowego we Francji i w Wielkiej Brytanii 1939–1945, Wrocław 1999.
Encyklopedia Ziemi Wileńskiej, t. I: Wileński słownik biograficzny, red. H. Dubowik, L.J. Malinowski, Bydgoszcz 2002.
Fałdowska M., Obóz polskich jeńców wojennych w Kozielsku (wrzesień 1939 – maj 1940), Siedlce 2013.
Grodziska K., Polskie groby na cmentarzach Londynu, [t. I], Kraków 1995.
Habielski R., Życie społeczne i kulturalne emigracji, Warszawa 1999.
Honka N., Życie religijne żołnierzy polskich w niewoli niemieckiej i radzieckiej podczas II wojny światowej, Opole 1998.
Hułas M., Goście czy intruzi? Rząd polski na uchodźstwie wrzesień 1939 – lipiec 1943, Warszawa 1996.
Jaczyński S., Ocaleni od zagłady. Losy oficerów polskich ocalałych z masakry katyńskiej, Warszawa 2012.
Jaczyński S., Polscy jeńcy wojenni obozu NKWD w Griazowcu wobec radzieckiej indoktrynacji i penetracji wywiadowczej, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2012, nr 13 (64)/3 (241), s. 19–42.
Janczak B., Generał bryg. Jerzy Grobicki (1891–1972) – niepokorny kawalerzysta, ocalony od zagłady katyńskiej, „Łambinowicki Rocznik Muzealny” (Opole) 2014, t. XXXVII.
Janczak B., Obozy jenieckie w Griazowcu w latach 1939–1948, „Łambinowicki Rocznik Muzealny” (Opole) 2016, t. XXXIX.
Jankiewicz A., W poszukiwaniu idei państwa prawa. Koncepcje Komisji Prac Ustawodawczych Ministerstwa Sprawiedliwości Rządu RP (1942–1945), Warszawa 1992.
Jarra E., Ś.p. Wacław Komarnicki, „Rocznik Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie” (Londyn) 1954, s. 73–74.
Kaczmarski K., O Wielką Polskę na wojennym wychodźstwie. Stronnictwo Narodowe wobec rządu gen. Władysława Sikorskiego (1939–1943), Rzeszów 2013.
Kalbarczyk S., Polscy pracownicy nauki – ofiary zbrodni sowieckich w latach II wojny światowej. Zamordowani, więzieni, deportowani, Warszawa 2001.
Kalbarczyk S., Profesor Wacław Komarnicki w niewoli sowieckiej 1939–1941, „Łambinowicki Rocznik Muzealny” (Opole) 2009, t. XXXII.
Kalbarczyk S., Z badań nad losami polskich parlamentarzystów represjonowanych przez władze sowieckie w latach 1939–1941, w: Okupacja sowiecka ziem polskich 1939–1941, red. P. Chmielowiec, Rzeszów–Warszawa 2005.
Kunert A.K., Katyń. Ocalona pamięć, Warszawa 2010.
Laszczkowski M., Wołłejko M., Byli sobie Polesiusze… czyli szkic do dziejów Korporacji Akademickiej Polesia w Wilnie, „Glaukopis” 2009, nr 15–16.
Majewski P., Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, t. III–IV, red. nauk. G. Mazur, Warszawa 2005–2009.
Materski W., Jeńcy wojenni i internowani w latach 1939–1941, w: Polska 1939–1945. Straty osobowe i ofiary represji pod dwiema okupacjami, red. W. Materski, T. Szarota, Warszawa 2009, s. 220.
Milewski W., Suchcitz A., Gorczycki A., Guide to the Archives of the Polish Institute and Sikorski Museum, t. I, Londyn 1985.
Mycielska D., Zawadzki J.M., Senatorowie zamordowani, zaginieni, zmarli w latach II wojny światowej, Warszawa 2009.
Pakuza J., Życie religijne wygnańców polskich w Związku Sowieckim w latach 1939–1945 na podstawie wspomnień, Katowice 2018.
Platajs J., Zbrodnia katyńska. Zeznania świadków przed polskimi sądami wojskowymi (1943–1946), Gdańsk 2016.
Pluta P., Autorytety prawnicze z Uniwersytetu Stefana Batorego po zakończeniu II wojny Światowej. Zarys losów życiowych, w: Wybitni prawnicy na przestrzeni wieków, red. M. Marszał, J. Przygodzki, Wrocław 2006, s. 210–249.
Pol K., Poczet prawników polskich, Warszawa 2005.
Posłowie na Sejm II Rzeczypospolitej. Ofiary wojny i okupacji 1939–1945, oprac. J. Dudziński, A. Rutkowski, Warszawa 2005.
Radzik T., Wacław Komarnicki, w: Encyklopedia polskiej emigracji i Polonii, red. K. Dopierała, t. II, Toruń 2003, s. 441.
Rezler-Wasielewska V., Działalność naukowo-oświatowa polskich jeńców wojennych w niemieckich i radzieckich obozach podczas II wojny światowej, Opole 2001.
Senatorowie w latach II wojny światowej. Zamordowani, zaginieni, zmarli, oprac. D. Mycielska, J. Zawadzki, wyd. 2 popr. i uzup., Warszawa 1998.
Smogorzewska M., Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, t. I–II, red. A.K. Kunert, Warszawa 1998–2000.
Swianiewicz S., W cieniu Katynia, Warszawa 1990.
Ślęczka R., Wacław Komarnicki, w: Słownik biograficzny historii Polski, red. J. Chodera, F. Kiryk, t. I, Wrocław 2005, s. 717.
Śródka A., Uczeni polscy XIX–XX stulecia, t. II, Warszawa 1995.
Tucholski J., Mord w Katyniu. Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Lista ofiar, Warszawa 1991.
Wojciech Górski i jego szkoła, red. J. Lasocki, J. Majdecki, Warszawa 1982.
Wolsza T., Gułag z polskiej perspektywy emigracyjnej 1939–1956, w: Sowiecki system obozów i więzień. Przykłady wybranych państw, red. J. Bednarek, Łódź 2013, s. 111–131.
Wolsza T., Polska prasa emigracyjna jako źródło do badań sowieckich obozów dla jeńców wojennych i internowanych, w: Sowieckie obozy dla jeńców wojennych i internowanych 1939–1956. Przykłady wybranych narodów, red. J. Bednarek, D. Rogut, Łódź–Warszawa 2018, s. 109–123.
Zawadzki J.M., Senatorowie. Losy wojenne i powojenne, Warszawa 2012.
Zieliński J., Komarnicki Wacław, w: Polski Słownik Biograficzny, t. XIII, Wrocław 1967–1968, s. 378–379.
Żaroń P., Agresja Związku Radzieckiego na Polskę 17 września 1939. Los jeńców polskich, Toruń 1998.
Żaroń P., Obozy jeńców polskich w ZSRR w latach 1939–1941, Warszawa–Londyn 1994.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 677
Liczba cytowań: 0
