@article{Ciara_2011, title={“De Universitate Leopoliensi eiusque tabulario brevis expositio”. The Lviv University Archives (until 1939)}, volume={6}, url={https://apcz.umk.pl/BPMH/article/view/BPMH.2011.005}, DOI={10.12775/BPMH.2011.005}, abstractNote={<p>„De Universitate Leopoliensi eiusque tabulario brevis expositio”.<strong> </strong>Archiwum Uniwersytetu Lwowskiego do 1939 roku<strong></strong></p><p> Prezentacji zarysu historii Archiwum Uniwersytetu Lwowskiego sprzyja szczególna okazja: w 2011 roku Uniwersytet Lwowski obchodzi jubileusz 350-lecia istnienia. Założył go 20 stycznia 1661 roku król Jan Kazimierz Waza jako Akademię Jezuicką, z przekształcenia istniejącego od 1608 roku Kolegium Jezuickiego. Lwowska wszechnica przeżywała zmienne koleje losu, zwłaszcza po pierwszym rozbiorze Polski. Likwidowana okresowo przez zaborcze władze austriackie i znów odnawiana, wreszcie jako Uniwersytet imienia cesarza Franciszka I przetrwała niemal sto lat od 1817 do 1918 roku. W dobie autonomii Galicji Uniwersytet Lwowski, drugi w Przedlitawii pod względem liczby studentów, osiągnął znakomitą pozycję naukową. To wtedy powstały kontynuujące działalność w Polsce niepodległej słynne środowiska badawcze: lwowska szkoła matematyczna (m.in. Hugo Steinhaus, Stefan Banach), lwowsko-warszawska szkoła filozoficzna (Kazimierz Twardowski, Kazimierz Ajdukiewicz), szkoła historii ustroju (Oswald Balzer, Przemysław Dąbkowski), szkoła antropologiczna (np. Jan Czekanowski) i szkoła geograficzna (Eugeniusz Romer). W latach 1894 – 1914 wykładał tutaj najsłynniejszy historyk ukraiński Mychajło Hruszewski. W II Rzeczypospolitej patronem Uniwersytetu był jego założyciel Jan Kazimierz, a w czasach sowieckich Iwan Franko, który także obecnie patronuje tej uczelni. Początki Archiwum Uniwersyteckiego sięgają 1835 roku, ale w nowoczesnej postaci powstało na mocy decyzji Senatu z dnia 4 września 1894 roku. Założycielem i pierwszym, wieloletnim kierownikiem Archiwum był prof. Ludwik Finkel (uczeń m.in. Teodora Mommsena). Sprawował on nad nim pieczę nawet jako emeryt, aż do śmierci w 1930 roku. Z archiwaliów uniwersyteckich korzystał pracując nad pierwszym tomem <em>Historii Uniwersytetu Lwowskiego </em>(Lwów 1894). Stulecie reaktywowania Uniwersytetu przez cesarza Franciszka I uczcił Finkel publikując <em>Inwentarz Archiwum Uniwersytetu Lwowskiego </em>(Lwów 1917). O wysoki poziom naukowy Archiwum dbali kolejni dyrektorzy, profesorowie Stanisław Zakrzewski, a następnie dawny współpracownik Finkla, Teofi l Modelski.</p><p> Opracowane przez Autora/Prepared by the Author</p>}, journal={Biuletyn Polskiej Misji Historycznej}, author={Ciara, Stefan}, year={2011}, month={lip.}, pages={109–124} }