Wolump..arki – duży przypis do małej literówki w Szewcach Witkacego
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2017.0029Słowa kluczowe
Szewcy, Witkacy, maszynopis, lapsus calami, Wiktor GrodeckiAbstrakt
Artykuł jest poświęcony inscenizacji Szewców Stanisława Ignacego Witkiewicza w reżyserii Wiktora Grodeckiego. Reżyser pominął niektóre partie tekstu, Witkacowską scenografię, wskazówki dotyczące ruchu scenicznego i modulacji głosu, znacznie zmniejszył obsadę. Interesujące jest również to, że podczas spektaklu zostaje wygłoszona kwestia, w której pada słowo o nieustalonym dotąd znaczeniu: „Tera je mamy nadrobić, a nie dziamdziać się mędrkując, czy abyśmy nie som jako te siedemnastowieczne wolumpsiarki jakieś, fałszywego wewnątrz wątpiów naszych pokroju kompromisowego kaleki – komunizujące, niedoburżujskie ścierwantyny, ślizgające się niezręcznie na posadzkach wyświechtanych demokratycznie”. We wszystkich edycjach Szewców tajemnicze słowo „wolumpsiarki” albo w ogóle nie było objaśniane, albo było tłumaczone w sposób nieuzasadniony (np. jako pojęcie związane z psiarkami, psiarczykami – najniższą służbą dworską lub jako wolnomularki, tj. loża kobieca we francuskiej masonerii, tzw. mopsice). W maszynopisie Szewców znajdujemy tymczasem zapis „wolumpsiarki” i jest to najprawdopodobniej błąd literowy popełniony przez autora polegający na przestawieniu dwóch liter. Poprawna wersja to „wolumpisarki”, bliskie angielskiemu wyrażeniu volume-writer, będąca neologizmem na określenie grafomanów, wierszokletów i panegirystów.
Bibliografia
Kaczkowski Z., 1875, Dzieła: Poprawione i przejrzane przez autora, t. 9, Warszawa.
Maciejowski W. A., 1852, Piśmiennictwo polskie, od czasów najdawniejszych aż do roku 1830, t. 2, Warszawa.
Nowotny-Szybistowa M., 1973, Osobliwości leksykalne w języku Stanisława Ignacego Witkiewicza, Wrocław.
Ordon O., 1869, Życie-Sen (improwizacya), w: Poezye, Kraków.
Seruga J., 1937, Dwa nieznane druki poznańskie Jana Wolraba, „Przegląd Biblioteczny”, z. 1–2.
Urbankowski B., 1992, Posłowie, w: S. I. Witkiewicz, Szewcy, Warszawa.
Witkiewicz S. I., 1962, Dramaty, t. 2, oprac. i wstępem poprzedził K. Puzyna, Warszawa.
Witkiewicz S. I., 1983, Dramaty, wybór K. Puzyny, Warszawa.
Witkiewicz S. I., 2004, Dzieła zebrane, t. 7: Dramaty III, oprac. J. Degler, Warszawa.
Witkiewicz S. I., 1948, W małym dworku i Szewcy, Kraków.
Witkiewicz S. I., 1983, Wybór dramatów, wyboru dokonał i wstępem poprzedził J. Błoński, tekst i przypisy opracował M. Kwaśny, wydanie 2 poprawione, Wrocław.
Ks. Załęski S., 1889, O Masonii w Polsce od roku 1742–1822: na źródłach wyłącznie masońskich, Kraków.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 302
Liczba cytowań: 0