Zagadnienie Ojczyzny w polskich katechizmach i podręcznikach do nauki religii dla dzieci i młodzieży w latach 1945–1957
DOI:
https://doi.org/10.12775/TiCz.2018.024Słowa kluczowe
Ojczyzna, patriotyzm, katechizm, podręcznik do nauki religiiAbstrakt
W artykule omówiono zagadnienie Ojczyzny w polskich katechizmach i podręcznikach do nauki religii dla dzieci i młodzieży. Przyjęta periodyzacja wykorzystanych publikacji katechetycznych obejmuje lata 1945–1957, wyznacza ją koniec II wojny światowej i 1957 rok związany z ogłoszeniem nowego, powojennego programu nauczania religii. Całość, poza wstępem, składa się z pięciu części. Aby właściwie ocenić treść publikacji katechetycznych, w pierwszej części autorka krótko scharakteryzowała sytuację Kościoła katolickiego po II wojnie światowej, kontekst polityczno-społeczny oraz związane z nim trudności na rynku wydawniczym, zwłaszcza religijnym. Niemałe znaczenie w omawianym okresie miała cenzura publikacji, która pozostawiła swoje piętno w katechizmach i podręcznikach do nauki religii. W kolejnych częściach opisano wyniki analizy publikacji katechetycznych, które podzielono na trzy kategorie: katechizmy dla młodszych dzieci, katechizmy dla starszych dzieci i podręczniki dla młodzieży, seria podręczników Życie religijne Zygmunta Baranowskiego. Materiał źródłowy analizowano z autopsji na podstawie egzemplarzy z prywatnej biblioteki autorki artykułu. Całość wieńczy krótkie zakończone zawierające syntetycznie ujęte wnioski oraz bibliografia, która została podzielona na źródła (katechizmy i podręczniki do nauki religii) oraz opracowania (monografie i artykuły naukowe).Bibliografia
Źródła:
B.a., Katechizm religii katolickiej, Warszawa 1951.
B.a., Krótki katechizm religii katolickiej, Kraków 1955.
B.a., Prawdy wiary. Krótki zarys dogmatyki katolickiej dla I klasy licealnej na podstawie podręcznika ks. Piotra Nowaka w opracowaniu Komisji Podręcznikowej na zlecenie K.O.S.P., Poznań 1945.
Baranowski Z., Życie religijne, kl. V–VI–VII, wyd. III, Poznań–Warszawa–Lublin 1959.
[Baranowski Z., Kowalski S.], Nowy katechizm diecezjalny, Potulice–Poznań 1945.
Baranowski Z., Kowalski S., Nauka wiary i obyczajów, wyd. II, Badbergen 1947.
Baranowski Z., Noryśkiewicz J., Życie religijne, cz. I – klasa III, wyd. VI, Poznań–Warszawa–Lublin 1957.
Baranowski Z., Noryśkiewicz J., Życie religijne, cz. II, wyd. V, Poznań–Warszawa–Lublin 1956.
Cieszyński A., Mały katechizm zawierający krótkie przygotowanie do Pierwszej Spowiedzi i Komunii świętej, wyd. XII, Stalingród 1956.
Cieszyński A., Wrzoł J., Mały katechizm zawierający krótkie przygotowanie do Pierwszej Spowiedzi i Komunii świętej, Katowice 1948.
Chrobak W., Czuj J., Katechizm nauki katolickiej, wyd. V, Warszawa 1956.
F. N. (opr.), Katechizm. Przygotowanie do Pierwszej Spowiedzi i Komunii świętej według ks. R. Filochowskiego, wyd. II popr., Częstochowa 1949.
Kowalski S., Katechizm religii katolickiej, Olsztyn 1949.
Kowalski Z., Katechizm religii katolickiej dla przygotowania dzieci do Pierwszej Spowiedzi i Komunii św., wyd. III popr., Toruń 1947.
Król E., Rychlicki J., Liturgiczna służba Boża. Podręcznik dla młodzieży katolickiej, Kraków 1947.
Marek M., „Dopuśćcie dziateczkom przyjść do mnie”. Katechizmowe przygotowanie do Pierwszej Komunii świętej, wyd. VIII, Kraków 1949.
Mazanek J., „Wierzę!”. Wykład prawd wiary zawartych w Składzie Apostolskim, wyd. IV, Kraków 1948.
Piotrowski Cz., Katechizm podstawowy, Warszawa–Poznań–Lublin [1947].
Piotrowski Cz., Katechizm podstawowy, wyd. VIII, Poznań–Warszawa–Lublin 1957.
Piskorz J., Wierzę w Boga. Katechizm dla najmłodszych, Warszawa 1956.
Siara A., Katechizm przygotowawczy do Pierwszej Spowiedzi i Komunii Św., Katowice 1939.
Szafrański W., Katechizm rzymsko-katolicki, Włocławek 1945.
Opracowania:
Bilicka B., Kościół w polskich katechizmach i podręcznikach do nauki religii dla dzieci i młodzieży w latach 1945–2001, Toruń 2009.
Dajczak J., Ruch katechetyczny w Polsce w bieżącym stuleciu, „Katecheta”, 2 (1958) 1, s. 17–25.
Doppke J., Katechizacja w Polsce 1945–1990, Pelplin 1998.
Dziurok A., Kruchtoizacja. Polityka władz partyjno-państwowych wobec Kościoła katolickiego w latach 1945–1956 w województwie śląskim/katowickim, Katowice 2012.
Grzybowski M., Filochowski Roch, w: Słownik polskich teologów katolickich, red. H. E. Wyczawski, t. I, Warszawa 1981, s. 475–477.
Grzybowski M., Filochowski Roch, w: Encyklopedia katolicka, t. V, Lublin 1989, kol. 229.
Konek S. A., Władza i wydawcy, Warszawa 1993.
Kubik W., Rozwój myśli dydaktycznej w polskiej literaturze katechetycznej w latach 1895–1970. Studium z zakresu katechetyki formalnej, Warszawa 1987.
Lewandowicz-Nosal G., Katechizmy dla dzieci i młodzieży w Polsce w latach 1945–1949, „Folia Toruniensia”, 17 (2017), s. 129–156.
Offamański A., W kierunku katechezy ewangelizacyjnej. Polska katecheza młodzieżowa w latach 1945–2000, Szczecin 2000.
Poręba P., Dzieje katechetyki, w: red. M. Rechowicz, Dzieje teologii katolickiej w Polsce, t. III, cz. 2, Lublin 1977, s. 124–185.
Rydzewski J., Język podręczników do nauki religii dla dzieci starszych (cz. II), „Katecheta”, 22 (1978) 2, s. 53–57.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 348
Liczba cytowań: 0