Między samotnością a samotnością. Bohaterowie "Skrzydeł ołtarza" Gustawa Herlinga-Grudzińskiego
DOI:
https://doi.org/10.12775/RF.2014.034Słowa kluczowe
Gustaw Herling-Grudziński, Skrzydła ołtarza, samotność, pustelnia i pustynia, klauzura, cierpienieAbstrakt
Cztery słowa, w których można by zamknąć opowiadania Gustawa Herlinga- Grudzińskiego, to: samotność, cierpienie, tajemnica, zło. Bohater Grudzińskiego to człowiek samotny i cierpiący, umieszczony w świecie, w którym nie ma nadziei na odmianę losu. Znamię to noszą już najwcześniejsze utwory tego autora, wśród nich dwa opowiadania składające się na dylogię Skrzydła ołtarza. Bohaterowie tych opowiadań zostają samotnością naznaczeni w różny sposób: jedni są na nią skazani, inni wydają się ją wybierać (choć wybór ten jest, zdaniem Herlinga, złudzeniem); jedni szukają w niej pocieszenia, inni ekspiacji, jeszcze inni – ucieczki od niej. Są odcięci od ludzi, od Boga, a nawet od siebie. Pisarz zaś raz wyostrza granice pomiędzy różnymi formami samotności, to znów je zaciera, pokazując niejednoznaczność tych form i tworzące się między nimi napięcia. Dlatego też nie różnicuje on samotności i osamotnienia. I pyta o ich relację do (wszechobecnego w tej twórczości) nieszczęścia.
Bibliografia
Bolecki W., Dwa cykle opowiadań, w: idem: Ciemna miłość. Szkice do portretu Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Kraków 2005.
Burek T., Profil z chimerą, „Życie” z dn. 05.04.2001, dostępny online: http://niniwa2.cba.pl/herling-grudzinski-profil.html [dostęp: 14.08.2008].
Ćwikliński K., Między cudem a wulkanem, „Twórczość”, 1989, nr 8 (525).
Danilewicz-Zielińska M., Szkice o literaturze emigracyjnej, Paryż 1978.
Drzewucki J., Samotni wobec wszystkich, „Twórczość” 1989, nr 9 (526).
Herling-Grudziński G., Pietà dell’Isola, w: idem: Opowiadania zebrane, t. 1, zebrał i opracował Z. Kudelski, Warszawa 1999.
Herling-Grudziński G., Wieża, w: idem: Opowiadania zebrane, t. 1, zebrał i opracował Z. Kudelski, Warszawa 1999.
Kempis à T., O naśladowaniu Chrystusa, przeł. A. Kamieńska, przedm. ks. J. Twardowski, PAX, Warszawa 1984.
Kudelski Z., Między wyrzeczeniem a wieloznacznością, w: idem: Studia o Herlingu-Grudzińskim. Twórczość – recepcja – biografia, Lublin 1998.
Kudelski Z., Suchedniów i Neapol. O „pielgrzymowaniu” Herlinga-Grudzińskiego, w: idem: Pielgrzym Świętokrzyski. Szkice o Herlingu-Grudzińskim, Lublin 1998.
Pacławski J., „Skrzydła ołtarza” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego (Dylogia o samotności), w: O Gustawie Herlingu-Grudzińskim II. Materiały z sesji, red. I. Furnal, Kielce 1995.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1629
Liczba cytowań: 0