Dieta chłopów galicyjskich w drugiej połowie XIX w. i na początku XX w.
DOI:
https://doi.org/10.12775/RDSG.2016.10Słowa kluczowe
Galicja, chłopi, dieta, warzywa i owoce, produkty zbożowe, mięso i nabiał, tłuszcze, przyprawy, napojeAbstrakt
Od początku XIX w. chłopi galicyjscy, niezależnie od stopnia zamożności, najczęściej spożywali ziemniaki. Konsumowano także produkty zbożowe, a przede wszystkim chleb. Białka dostarczały rośliny strączkowe, a witamin – kapusta. Stosunkowo mało spożywano mięsa, nabiału i jaj. Podstawowym napojem chłopów galicyjskich była woda, a spośród napojów alkoholowych najwięcej spożywano wódki, co w dużej mierze było skutkiem długo obowiązującego przymusu propinacyjnego. Na przełomie XIX i XX w. większość ludności chłopskiej w Galicji żyła w stanie permanentnego niedożywienia. Ilość i jakość konsumowanych pokarmów zaspokajała niewiele ponad 50% zapotrzebowania energetycznego pracującego mężczyzny.Bibliografia
Bujak F., Maszkienice, wieś powiatu brzeskiego. Stosunki społeczne i gospodarcze, Kraków 1901.
Tenże, Żmiąca, wieś powiatu limanowskiego, stosunki gospodarcze i społeczne, Kraków 1903.
Tenże, Budżet chłopa, „Ekonomista”, R. 3, 1903, t. 2, s. 169-199.
Tenże, Galicja, t. 1, Kraj, ludność, społeczeństwo, rolnictwo, Lwów 1908.
Burszta J., Społeczeństwo i karczma. Propinacja, karczma i sprawa alkoholizmu w społeczeństwie polskim XIX w., Warszawa 1951.
Cybulski N., Próba badań nad żywieniem się ludu wiejskiego w Galicji, Kraków 1894.
Tenże, W sprawie organizacji gospodarstw włościańskich, Kraków 1900.
Daszyńska-Golińska Z., Alkoholizm w Galicji i jego zwalczanie, Warszawa 1911.
Fierich J., Przeszłość wsi powiatu ropczyckiego w ustach ich mieszkańców, Ropczyce 1936.
Franaszek P., Produkcja roślinna w Galicji doby autonomicznej, Kraków 1995.
Tenże, Produkcja roślinna w galicyjskim gospodarstwie chłopskim i dworskim na przełomie XIX i XX wieku, „Studia Historyczne” 41, 1998, z. 2 (161), s. 167–186.
Hajówna L., Tradycyjny wyrób chleba w zachodniej części województwa krakowskiego, w: Pożywienie ludności wiejskiej, red. A. Kowalska-Lewicka, Kraków 1973.
Historia chłopów polskich, t. 2, red. S. Inglot, Warszawa 1972.
Jak odżywia się nasza ludność, „Gazeta Podhalańska”, 29 VI 1913, nr 27.
Jak odżywia się nasza ludność, „Gazeta Podhalańska”, 13 VII 1913, nr 29.
Jostowa W., Tradycyjne pożywienie ludności Podhala, cz. 1, „Lud” 41, 1954.
Jostowa W., Z życia góralskiej biedoty w XIX wieku, „Wierchy”, R. 1953, s. 110–130.
Kleczyński J., Stosunki propinacyjne w Galicji, „Wiadomości Statystyczne o Stosunkach Krajowych” 2, 1876.
Tenże, Stosunki włościańskie w Galicji. Ekonomiczne stosunki Galicji na podstawie materiałów zebranych w drodze ankiety przeprowadzonej przez Wydział Krajowy w latach 1877 i 1878, „Wiadomości Statystyczne o Stosunkach Krajowych”, R. 1881, s. 5-86.
Kolberg O., Dzieła wszystkie, t. 56: Ruś Czerwona, cz. 1, Wrocław–Poznań, 1976.
Tenże, Dzieła wszystkie, t. 48: Tarnowskie–Rzeszowskie, Wrocław–Poznań, 1967.
Tenże, Dzieła wszystkie, t. 29: Pokucie, cz. 1, Wrocław–Poznań, 1962.
Tenże, Dzieła wszystkie, t. 47: Podole, Poznań, 1994.
Kunysz W., Wścibski i wrazicki. Pamiętnik chłopa galicyjskiego, Warszawa 1973.
Leskiewiczowa J., Kwestionariusz w sprawie żywienia się ludzi w Galicji, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 26, 1978, nr 2, s. 179–191.
Madurowicz-Urbańska H., Perspektywy nowych badań nad społeczeństwem galicyjskim, w: Pamiętnik XIII Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich, Poznań 6-9 września 1984 roku. Część I: Referaty plenarne. Sekcje, Wrocław 1986, s. 141-149.
Maurizio A., Pożywienie roślinne i rolnictwo w rozwoju dziejowym, Warszawa 1926.
Michalewicz J., Przemysł gorzelniany Galicji doby autonomicznej. Między monopolem dworskim a monopolem państwowym, Kraków 1988.
Molicki A., Odpowiedź Panu St. Szczepanowskiemu na jego „Nędzę Galicji”, Kraków1890.
Mosny E., Gospodarka rolna i hodowlana, w: Wieś Rudawa i jej okolice, red. A. Zambrzycka-Kunachowicz, Kraków 1980.
Pilat T., Uwagi nad książką p. Stanisława Szczepanowskiego pod napisem „Nędza Galicji”, Warszawa 1888.
Pomykoł M., Odżywianie się ludności wiejskiej w Galicji, Kraków 2002 (mps).
Słomka J., Pamiętniki włościanina od pańszczyzny do dni dzisiejszych, Tarnobrzeg 2008.
Sobczak T., Konsumpcja żywnościowa chłopska w Królestwie Polskim w 2 połowie XIX i w początkach XX wieku, Wrocław 1986.
Sowiński M., Rybna i Kaszów, wsie powiatu krakowskiego, Warszawa 1928.
Styś W., Współzależność rodziny chłopskiej i jej gospodarstwa, Wrocław 1959.
Tenże, Przełom konsumpcji spożywczej w Królestwie Polskim w XIX wieku, Wrocław 1968.
Szczepanowski S., Nędza Galicji w cyfrach i program energicznego rozwoju gospodarstwa krajowego, Lwów 1888.
Śliwa M., Nędza galicyjska. Mit i rzeczywistość, w: Galicja i jej dziedzictwo, s. 1, red. J. Chłopecki i H. Madurowicz-Urbańska, Rzeszów 1994.
Vnenchak D., Informator statystyczny do dziejów rolnictwa w Galicji. Struktura agrarna własności chłopskiej w Galicji w dobie autonomii, red. H. Madurowicz-Urbańska, Kraków 1983
Witos W., Moje wspomnienia, Warszawa 1978. Zaleski S., Ciemnota w Galicji, Lwów 1904.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 533
Liczba cytowań: 0