Antropologia polska: genealogie, trajektorie i etyczne powinności
DOI:
https://doi.org/10.12775/lud101.2017.17Słowa kluczowe
polska antropologia, etnografizm, kosmpolityczność, różnolitość, etycznośćAbstrakt
Tekst jest autorską interpretację stanu współczesnej polskiej antropologii. Wychodzi od przedstawienia jej specyficznych korzeni intelektualnych. Choć w głównej mierze była dyscypliną budującą narody, a nie kolonialne imperia (w myśl podziału Halpern i Hammela), to zawsze były w niej obecne tematy pozalokalne i pozaeuropejskie, zaś myślenie prominentnych badaczy było kosmopolityczne. Pomimo izolacji po II wojnie światowej jeszcze w okresie późnego socjalizmu odbudowywała się jako nauka kosmopolityczna, dziś wysoce zróżnicowana i włączona w system „antropologii światowych”. Na tle innych dyscyplin cechują ją nie tylko metody badawcze, lecz kompleksowe, holograficzne podejście do przedmiotu badań. W glosie krytycznej autor postuluje odejście od paradygmatu „kulturalistycznego”, czyli ograniczania interpretacji do sfery inherentnych i autonomicznych związków między symbolami i ideami, i nakłania do tłumaczenie zjawisk przez ujawnianie powiązań tych ostatnich z procesami i relacjami społecznymi. Wskazuje też, jak istotne w czasach rosnących nastrojów ksenofobicznych i rasistowskich są aspekty etyczne uprawiania antropologii i powinności antropologów.Bibliografia
Bellah, R., Tipton, R. F. (red.). (2006). The Robert Bellah Reader, Durham: Duke University Press.
Benedyktowicz, Z., Robotycki, Cz., Stomma, L., Tomicki, R., Wasilewski, J. (1980). Antropologia kultury w Polsce – dziedzictwo, pojęcia, inspiracje. Materiały do słownika. Część I, Polska Sztuka Ludowa 34(1): 47 –60.
Buchowski, M. (2012). Etnologia polska. Historie i powinowactwa, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje.
Butler, J. (2000). What is critique? An essay of Foucault’s virtue (http://eipcp.net/transversal/0806/butler/ #_ftn3).
Geertz, C. (1986). The uses of diversity. Michigan Quarterly Review”25, 105–123.
Halpern, J., Hammel E.A. (1969). Observations on the Intellectual History of Ethnology and other Social Sciences in Yugoslavia. Comparative Study in Society and History 11(1), 17–26.
Herzfeld, M. (2004). Antropologia: praktykowanie teorii w kulturze i społeczeństwie (przeł. M.M. Piechaczek). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kaniowska, K. (1984). Tradycja metodologiczna powojennej etnografii polskiej. Lud 48, 51 –69.
Keesing, R.M. (1989). Exotic readings of cultural texts. Current Anthropology30 (4), 459–479.
Kuper, A. (1996). Anthropology and Anthropologists: The Modern British School, London: Routledge.
Marcus, G. E. (1998). Ethnography through Thick and Thin, Princeton: Princeton University Press.
Ortner, S. (1984). Theory in Anthropology in the Sixties. Comparative Studies in Society and History 26, 126–166.
Ribeiro, G. L. (2014). World Anthropologies: Anthropological Cosmopolitanism and Cosmpolitics. Annual Review of Anthropology 43, 483–498.
Sárkány, M. (2002), Cultural and Social Anthropology in Central and Eastern Europe. W: M. Kaase, V. Sparschuh, A. Wenninger (red.). Three Social Science Disciplines in Central and Eastern Europe. Handbook on Economics, Political Science and Sociology (1989-2001) (s. 558–566). Berlin-Budapest: Social Science Information Centre (IZ) / Collegium Budapest.
Szynkiewicz, S. (1992). Po co nam antropologia?. Etnografia Polska 36(1), 21–24.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:
- utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
- reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
- wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
- wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
- rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 265
Liczba cytowań: 0