Grenzen und Bedeutung des Sakralraums der Franziskaner-Reformaten im frühneuzeitlichen Stadtraum in Schlesien
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPMH.2017.012Słowa kluczowe
franciszkanie reformaci, Śląsk, przestrzeń sakralnaAbstrakt
Granice i znaczenie przestrzeni sakralnej franciszkanów reformatów w nowożytnej przestrzeni miejskiej na Śląsku
Po okresie reformacji, w wyniku której przestały funkcjonować niemal wszystkie klasztory czeskiej prowincji, franciszkanie reformaci stopniowo powracali do miast śląskich (w XVII wieku). Odradzanie się tej prowincji polegało nie tylko na odzyskiwaniu dawnych klasztorów, lecz wiązało się także z koniecznością kreacji nowej tożsamości wspólnoty. Istotne znaczenie miała przy tym pamięć o wcześniejszych dziejach zakonu na tych terenach, także o posiadanych dobrach. W artykule podjęto temat mentalnej „przestrzeni“ franciszkańskiej na Śląsku w XVII wieku, którą w świadomości członków tego zakonu tworzyły niegdysiejsze oraz aktualnie posiadane klasztory.
Bibliografia
Národní Archív Praha, Archiv České fratiškánské Provincié, Sign. 20: B. Sannig, Chronica de origine et constitutione Provinciae Bohemiae Ordinis Fratrum Minorum S. Francisci Reformatorum, (1678).
Statuta Provincialia Almae Provinciae Boemiae S. Wenceslai Ordinis Minorum Sancti Patris Francisci Reformatorum In Capitulo provinciali Novae Domiad S. Catharinam Anno 1675 die 12. Mensis Maij celebrato facta […], (1676).
Statuta Provincialia Almae Provinciae Bohemiae S. Wenceslai D. et M. Ordinis minorum sancti Patris Francisci Reform. In pluribus capitulis provincialibus et diffinitoriis legitime condita, ac a duobus ministris Generalibus, F. Francisco Maria de Cremona, et F. Petro Matino Sormanno de Mediolano rite approbata ad iteratam instantiam F. Bernardi Sannig, lectoruis jubilati, totius ordinis patris, ex-commissatii Generalis cismontani, et iterati ministri provincialis ejusdem provinciae, (1686).
Wrbczansky S., Nucleus Minoriticus, seu vera et sincera relatio originis et progressus provinciae Bohemiae, conventuum et residentiarum fratrum et sororum sancti-monialium ordin. minor. S. P. Francisci Strict. Observ. Reform. in Provincia, sub patrocinio Sancti Wenceslai ducis et martyris, Per Bohemiam, Moraviam et Silesiam existentium. Nec non fundatorum, capitulorum, commisariorum, provincialiorum aliorumque memoria dignorum, ex archivis, proto-collis et manuscriptis, sedule collectorum compilatum, (1746).
Assmann A., Między historią a pamięcią. Antologia, hg. v. M. Saryusz-Wolska, (2013).
Czechowicz J. J., Architektura sakralna Krakowa – sztuka formowania przestrzeni, in: Sztuka tworzenia miejsc, hg. v. S. Hryń, (2008), S. 25–36.
Elbel M., Kult sv. Jana Kapistrána v českých zemích, „Historia artium. Acta Universitatis Palackianae Olomucensis, Facultas philosophica. Philosophica-Aesthetica Univerzita Palackého Olomouc“, 1993, 2 (1998).
Elbel M., On the side of the angels: Franciscan communication strategies in early modern Bohemia, in: Religious Exchange in Europe, 1400–1700, hg. v. H. Schilling, I. Tóth, (2006), S. 338–359.
Esser R., Rau S., Stercken M., Raum, in: Geschichte schreiben. Ein Quellen- und Studienhandbuch zur Historiografie (ca. 1350–1750), hg. v. S. Rau, B. Studt, (2010), S. 445–448.
Gapski H., Klasztory zakonów franciszkańskich w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII wieku. Studium przestrzeni franciszkańskiej, (2013).
Jałowiecki B., Czytanie przestrzeni, (2012).
Jałowiecki B., Społeczne wytwarzanie przestrzeni, (2010).
Johnson T., Defining the confessional frontier: Bavaria, the Upper Palatinate and counter-reformation ‘Historia Sacra’, in: Frontiers and the writing of history. 1500–1800, hg. v. S. G. Ellis and R. Eßer, (2006), S. 151.
Klima E., Przestrzeń religijna miasta, (2011).
Kowalewski M., Kowalewska D., Katedra jako stereotyp przestrzenny. Przypadek kościoła pw. św. Jakuba w Szczecinie, in: Miasto i sacrum, hg. v. M. Kowalewski, A. M. Królikowska, (2011).
Musiał M., Okoliczności powrotu franciszkanów reformatów do XVII–wiecznego Wrocławia w świetle Instrumentum Transactionis, „Studia Śląskie“, 79 (2016), S. 35–56.
Minařík K., Provinciál P. Bernard Sannig, učenec, spisovatel a organisátor františkánské provincie (1637–1704), „Časopis pro Katolického Duchovenstwa“, 61 (1920)–71 (1930) (publiziert in Teilen).
Musiał M., Użyteczność w procesie kształtowania formy architektonicznej – sugestia czy imperatyw? Na przykładzie poreformackiego kościoła i klasztoru św. Antoniego we Wrocławiu, in: Ars et scientia. I Łódzkie Spotkanie Studentów Historii Sztuki (Łódź 11–12.01.2013), hg. v. K. Stefański, (2014), S. 121–146.
Niezabitowska E., Ewolucja konceptu przestrzeni w teorii architektury, (2008).
Po-chia Hsia R., Gegenreformation. Die Welt der katholischen Erneuerung 1540–1770, (1998), S. 165–207.
Samerski S., „Wie im Himmel, so auf Erden“? Selig- und Heiligsprechung in der Katholischen Kirche 1740 bis 1870, (2002).
Reisch Ch., Die Franziskaner im heutigen Schlesien von Anfange des 17 Jahrhunderts bis zur Säkularisation, „Zeitschrift des Vereins für Geschichte Schlesiens“, 47 (1913), S. 276–300.
Ricoeur P., Pamięć, historia, zapomnienie, (2012).
Teichmann L., Ordensprovinzen der Franziskaner in Schlesien, „Archiv für Schlesische Kirchengeschichte“, 43 (1985), S. 263–274.
Wąs G., Klasztory franciszkańskie w miastach śląskich i górnołużyckich XIII–XVI wieku, (Acta Universitatis Wratislaviensis 2222. Historia 142, 2000).
Witkowska A., Przestrzeń sakralna późnośredniowiecznego Krakowa, in: Ecclesia et civitas. Kościół i życie religijne w mieście średniowiecznym, hg. v. H. Manikowska, H. Zaremska, (2002), S. 37.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Autor zgłaszający tekst do publikacji zobowiązany jest do ujawnienia wszystkich autorów uczestniczących w przygotowaniu tekstu oraz (jeśli dotyczy) wskazanie źródeł finansowania publikacji, wkładzie instytucji naukowo-badawczych, stowarzyszeń i innych podmiotów („financial disclosure”). W wypadku tekstów przygotowanych przez dwóch lub wielu Autorów, Autorzy zobowiązani są do przesłania do Redakcji oświadczenia o wkładzie poszczególnych Autorów w powstanie publikacji (z podaniem ich afiliacji oraz wskazaniem Autora/Autorów koncepcji, założeń, metod itp.). Główną odpowiedzialność za tekst ponosi Autor zgłaszający go Redakcji.
Informujemy, że Redakcja Biuletynu Polskiej Misji Historycznej korzysta z programu antyplagiatowego iThenticate, od 2016 roku każdy artykuł jest sprawdzany pod względem oryginalności. Redakcja oświadcza, że wykryte przypadki nierzetelności naukowej będą dokumentowane oraz upubliczniane poprzez powiadomienie odpowiednich podmiotów (instytucje zatrudniające Autorów, instytucje i stowarzyszenia naukowe itp.).
Autorzy/Autorki przesyłając artykuł przez stronę APCz składają oświadczenia dotyczące praw autorskich oraz przygotowania artykułu zgodnie z zasadami etycznymi dla prac naukowych. Oswiadczenie jest także dostępne w formie dokumentu word (oświadczenie).
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 356
Liczba cytowań: 0